Shortlist 2019
De shortlist voor de Europese Literatuurprijs 2019 is tijdens een feestelijke avond in SPUI25 in Amsterdam bekendgemaakt. De jury selecteerde uit de longlist vijf prachtige romans die de diversiteit en rijkdom van de Europese literatuur illustreren en elk een groot lezerspubliek verdienen.
De volgende titels zijn genomineerd (in alfabetische volgorde op naam van de auteur):
- Arno Geiger Onder de Drachenwand, uit het Duits vertaald door Wil Hansen (De Bezige Bij)
- Geir Gulliksen Het verhaal van een huwelijk, uit het Noors vertaald door Geri de Boer (Ambo Anthos)
- Marek Šindelka Materiaalmoeheid, uit het Tsjechisch vertaald door Edgar de Bruin (Das Mag)
- Ali Smith Winter, uit het Engels vertaald door Karina van Santen en Martine Vosmaer (Prometheus)
- Éric Vuillard De orde van de dag, uit het Frans vertaald door Liesbeth van Nes (Meulenhoff)
Overwegingen van de jury
Wat bindt ons als individuen, als gemeenschappen, als samenlevingen? De genomineerde romans tonen ons evenzovele genuanceerde antwoorden op deze vraag, en laten het menselijk verbond in zijn meest prachtige en afzichtelijke processen zien.
In Onder de Drachenwand vertelt Arno Geiger het verhaal van Veit Kolbe, die in 1944 als jonge soldaat aan het Oostfront gewond raakt en terugkeert naar zijn ouderlijk huis in Wenen. Dat verruilt hij al snel voor het dorp van zijn oom, in de Alpen, aan de voet van de Drachenwand, waar hij behalve fysiek ook mentaal probeert te genezen. Een doorleefd geschreven roman over een gewone man in oorlogstijd, waarin de verschillende vertelvormen en stemmen van de personages door Wil Hansen even fijnzinnig en levendig zijn vertaald als ze door de auteur werden gecreëerd.
Geir Gulliksen is er op bewonderenswaardige wijze in geslaagd een intens menselijk en tegelijk subtiel verhaal te schrijven over het stranden van een relatie. In Het verhaal van een huwelijk probeert hoofpersoon Jon te doorgronden hoe hij zijn vrouw is kwijtgeraakt en te reconstrueren hoe alledaagse veranderingen hem geleidelijk, maar onomkeerbaar van haar hebben vervreemd. Het analytisch vermogen en gevoel voor intimiteit van de auteur worden geëvenaard door het stilistisch vernuft van vertaler Geri de Boer.
In Materiaalmoeheid vluchten twee broers uit een niet nader genoemd oorlogsgebied in het Midden-Oosten naar Europa. Geteisterd door barre weersomstandigheden en een gebrek aan voedsel worden hun lichamen tot het uiterste op de proef gesteld. De minimalistische stijl en het zintuiglijk taalgebruik van Marek Šindelka, die de totale uitputting tijdens hun vlucht voelbaar maken, is door Edgar de Bruin in even beklemmend staccato vertaald. Een krachtige roman over de grenzen van het draaglijke.
Winter is het tweede deel in de vierseizoenenreeks, die Ali Smith op de huid van de actualiteit schrijft. Hoofdpersoon Arthur viert in Cornwall kerst met zijn moeder en tante, samen met een dakloos meisje dat hij onderweg heeft ontmoet en dat hij voorstelt als zijn vriendin. Door dit verhaal weeft Smith grote onderwerpen zoals de vluchtelingencrisis, Brexit, identiteit en waarachtigheid, in haar zo kenmerkend lichte stijl, vol humor en poëzie. Haar spel met taal is door Karina van Santen en Martine Vosmaer met merkbaar plezier kunstig vertaald.
In De orde van de dag reconstrueert Éric Vuillard aan de hand van onopgemerkte sleutelmomenten de aanloop naar de Tweede Wereldoorlog. Hij schetst daarmee de kleinmenselijke waarheid achter de grote geschiedenis. Zo beschrijft hij beeldend en met aandacht voor detail de bijeenkomst op 20 februari 1933 in Berlijn, waar Duitse topindustriëlen een pact sloten om Hitlers NSDAP financieel te steunen. De bitter-ironische maar tegelijk gevoelige pen van de auteur is door Liesbeth van Nes even vlijmscherp en rijk vertaald.