• SS Proleterka

    Fleur Jaeggy

    Koppernik. Vertaald uit het Italiaans door Frans Denissen

De vijftienjarige hoofdpersoon gaat samen met haar afstandelijke, financieel geruïneerde, maar toch geliefde vader, Johannes, op een cruise naar Griekenland aan boord van de Proleterka.

Vanuit een vreemd, telescopisch perspectief, verteld vanaf de dag dat ze plotseling besluit dat ze de as van haar vader wil ontvangen, blikt ze terug op haar jeugd. Haar hertrouwde moeder, koud en ver weg, stond de vader slechts sporadisch toe haar te komen bezoeken, terwijl ze weggestopt zat bij familieleden of op een kostschool voor meisjes. Aan boord van de Proleterka doet ze voor het eerst van haar leven ervaring op met het andere deel van de wereld, het mannelijke deel. Zelfverzekerd beschrijft ze zowel haar afspraakjes als hoe ze haar vader vrijwel totaal negeert.

SS Proleterka is een genadeloos onderzoek naar afstand, schroom en wrok.

Vakjury:

SS Proleterka is ogenschijnlijk het verslag van een cruise op de Middellandse Zee, gemaakt door een vader met zijn dochter. Hun relatie is bepaald problematisch. Het verhaal wordt verteld door de dochter, die associatief, in een poëtische stijl, gebroken, over het leven van haar familie en zichzelf daarin vertelt, een familie die lijkt te bestaan uit bankroete, invalide en geestelijk onevenwichtige mensen – een geschiedenis waarin de vertelster zich ongemakkelijk voelt, maar waarmee ze onlosmakelijk is verbonden. Haar betrokkenheid, die afstandelijk wil zijn, is in werkelijkheid, en dat proef je in elke regel, urgent.

Haar zoektocht naar het familieverleden, in het bijzonder naar haar relatie met haar vader, resulteert niet in een rechtlijnig verhaal; integendeel, het is een voortdurende afwisseling van herinneringen, gissingen, kleine beschouwingen, actuele voorvallen - een mozaïek dat, hoewel noodzakelijk onvoltooid, een fascinerend geheel oplevert.

De vertaling door Frans Denissen is excellent. De bepaald niet gemakkelijk te vertalen roman, waarin de vertaler voortdurend zijn weg moet zoeken door het grillige associatieve verhaal, leest alsof het door een groot stilist feilloos in het Nederlands is geschreven.

(shortlist 2020)